‘Wat je belooft moet je doen. Dat zeg je zelf altijd!’ Theatraal stort Prinses* op de bank, waarna ze zichzelf begraaft onder de kussens. Ik zucht, zet een pan op tafel en zeg tegen mijn ouders: ‘Eten dan maar?’ Tien minuten later zaten we weer gezellig met zijn allen aan tafel. Hoe? Dankzij de principes van Geweldloos verzet. Dan gun ik jou en je kinderen ook.

 

Wat is geweldloos verzet?

De methode geweldloos verzet bestaat -door mij versimpeld- uit deze stappen: erkennen, betrokken blijven, verbeteren, verbinden, verzoenen. Wanneer het gedrag van Prinses* onacceptabel is, omdat ze brutaal is of slaat, laat ik mij niet verleiden tot een discussie. Ik erken haar gevoel. Ik zeg bijvoorbeeld: dit is vervelend’. En daar laat ik het bij. Ik blijf wel betrokken. Ik zorg ervoor dat ze zichzelf niet bezeert bijvoorbeeld. Als de boze bui afneemt corrigeer ik haar.

 

Dit ziet er in de praktijk ongeveer zo uit:

 

Boosheid erkennen

Terwijl Prinses* vanonder de kussens blijft huilen schep ik de borden vol. Ik zeg: ‘Jouw eten staat hier op tafel. Wij gaan eten, anders wordt het koud.’ Prinses* loeit verder. ‘Jij bent stom. Ik ga nooit, nooit, nooit meer eten!’. Ik blijf rustig en zeg: ‘Ik snap dat je boos bent. Dat zou ik ook zijn.’ Mijn woorden zijn als spiritus op een BBQ. Prinses* huilt nog harder en schreeuwt: ‘Jij zegt altijd dat je moet doen wat je belooft. En wat doe je zelf? Nou? Nou?’

 

Betrokken blijven

Boosheid oké, maar dit loeien is theatraal en past niet bij een meisje van zeven. Eisen dat ze aan tafel komt dan maar? Dreigen dat ze zonder eten naar bed gaat? Dat is een machtsstrijd die ik eenvoudig win. Maar, dat ze zich onveilig en niet gehoord voelt, dat wil ik voorkomen. Wie ben ik trouwens om haar gevoel te ontkennen? Ik ga rustig eten en zeg niets meer.

 

Mijn vader kijkt afwisselend naar mij en naar Prinses*

Ik zie: zijn geduld is op. Mijn opa had geen tijd voor huilende kinderen. Naar opa werd geluisterd. Zo is mijn vader opgevoed. Hij zegt dan ook: ‘Prinses*, stel je niet aan. Kom aan tafel. Je moet eten.’ Onbedoeld steekt hij de lont in het kruit. Prinses* begint weer te loeien. Ook zijn: ‘Kom nou aan tafel joh. Het eten is lekker’, helpt niet.

 

‘We kunnen beter niks meer zeggen’ mompelt mijn vader

Ik glimlach. Als hij dit nu even volhoudt….een minuut of twee later is het ineens stil. Nu is het tijd voor verbetering. Ik zeg: ‘Prinses*, nu is het etenstijd. Niet eten is prima, maar dadelijk is het avondeten voorbij. We zijn geen afhaalrestaurant.’ Prinses* gooit de kussens van de bank, slentert naar de tafel en gaat naast mij zitten. ‘Fijn dat je komt eten schat’ zeg ik en kus haar hoofd. Boos slaat ze mij van zich af.

 

‘Juf was niet op school vandaag!’

Klinkt het ineens naast mij. ‘We zaten te wachten, maar juf kwam niet. Toen moest ik naar een andere klas.’ Ik zie het zo gebeuren: Prinses*, wiebelend met haar benen, zenuwachtig naar buiten kijkend: waar blijf de juf? Dan stapt een onbekende binnen die zegt: ‘kom mee.’ Prinses* is doodop, ze heeft zichzelf de hele dag aangepast.

 

Verbinding & verzoening

Ik trek Prinses naar mij toe. ‘Wat een pechdag heb jij! Weet je, opa had ook pech.’ Mijn vader knikt: ‘Ja. Ik moest bij de garage 1200 euro betalen.’ Prinses* ogen worden groot: ‘Zo! Dan heb je écht pech!’ Ik fluister in haar oor: ‘in de vriezer liggen Pechvogel-ijsjes. Ga maar snel pakken.’

 

Meer weten over geweldloos verzet? Op 6 en 13 november organiseert iHUB Pleegzorg een pleegoudercafé rondom dit thema. Ik ben beide avonden uitgenodigd als spreker. Kijk hier voor meer informatie en aanmelden.