“Patty, waarom breng jij mij naar school? Ik kan toch zelf lopen?” Van schrik laat ik het handje van onze kleuter los. Opgevoed door helikopterouders die hen nooit leerden omgaan met gevaar, afwijzing of teleurstelling, vallen twintigers massaal uit met stressklachten. Waar komt deze opvoedstijl -constant bijsturen, controleren, behoeden – vandaan? En ben ik er zo eentje?

“De eerste reden waarom ouders helikopterouders worden, is omdat ze willen dat hun kinderen veilig zijn en omdat ze bang zijn” zegt Kindercoach Klaartje Schoonhoven. Het aantal kinderen wat verongelukt in het verkeer nam de afgelopen twintig jaar met 81 procent af, vooral door verkeerslessen op school en het gebruik van helmen en gordels. Toch brengen ouders massaal hun kinderen met de auto naar school. De Veilig Verkeer Nederland (VVN) campagne Op voeten en fietsen naar school stimuleert ouders om de auto te laten staan: ‘Vier van de vijf basisschoolkinderen woont op minder dan drie kilometer afstand van school. Een prima afstand om te voet of per fiets af te leggen’ aldus de VVN.

‘Je hebt gelijk. Je kunt prima zelf lopen naar school. Toen ik zo oud was als jij ging ik ook alleen.’

Mijn generatie groeide op in de overtuiging dat je zelf verantwoordelijk bent voor je eigen geluk. Vanaf de jaren tachtig individualiseerde de Nederlandse samenleving namelijk sterk. Uitkeringen werden ontoegankelijker en staatsbedrijven zoals de NS en KLM privatiseerden. ‘Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid’ luidde de postbus51-campagne. Dat klonk een stuk vriendelijker dan de achterliggende reden, namelijk het wegvallen van de toeslag voor thuiswonende achttienplussers. Terugvallen op Vadertje Staat bij ziekte of ontslag, een vaste baan of gegarandeerd pensioen, het was niet langer vanzelfsprekend. Die eigen verantwoordelijkheid legt druk op onszelf én op de schouders van onze kinderen. Schoolprestaties, vrije tijd of sport, onze kinderen moeten slagen en gelukkig zijn. Als wij dat geluk niet voor hen creëren, wie dan wel?

Ik pak het handje van onze kleuter weer vast. ‘Ik denk dat ik het gewoon gezellig vind. Jij ook?’

Die avond houdt het vooruitzicht van een schoolreisje onze kleuter wakker. Als ik zeg: ‘Het wordt echt leuk’ en ‘Ik ga toch met je mee?’ wuif ik haar emoties weg zoals de propeller van een helikopterouder. Deze piloot heeft een andere invalshoek nodig. ‘Wat gaat jou morgen helpen?’ vraag ik uiteindelijk. Ze zegt: “Je moet bij mij zitten in de bus. Niet naast mij maar gewoon, vlakbij.” Met de belofte dat ik mijn best ga doen – ik ken de indeling van de bus niet – valt ze in slaap.

Een helikopterouder op gehoorafstand, is dat ook schadelijk?

Hoor in deze Jortcast hoe professor Beatrice de Graaf vanaf minuut 48 spreekt over het ontstaan van de risicosamenleving.